Zioła mają długą tradycję w medycynie naturalnej i kuchni. W zależności od gatunku i przeznaczenia, zbieramy różne części roślin – kwiaty, liście, ziele (cała część nadziemna), korzenie lub korę – a każda z nich wymaga specyficznych metod zbioru i przygotowania. Poniżej najpopularniejsze części roślin, które można zbierać oraz sposoby ich przetwarzania, by móc korzystać z ich właściwości zdrowotnych.

Kwiaty
Kwiaty zbieramy, gdy są w pełnym rozkwicie, co zapewnia ich największą skuteczność i intensywność smaku oraz zapachu. Delikatnie odcinamy je nożycami, unikając ich uszkodzenia. Przykładowe zioła, z których używa się kwiatów, to lipa, rumianek i nagietek.

Przygotowanie do spożycia: Kwiaty najczęściej suszymy, aby zachowały swoje właściwości. Suszenie powinno odbywać się w zacienionym i przewiewnym miejscu, a kwiaty układa się w jedną warstwę, aby nie spleśniały. Można je następnie zaparzać jako napar, dodawać do herbat lub stosować w kosmetykach.

Liście
Liście zbiera się zazwyczaj przed kwitnieniem rośliny, kiedy ich smak i właściwości są najbardziej intensywne. Zbieramy je w suchy dzień, najlepiej rano po opadnięciu rosy. Często stosowane liście to mięta, melisa, szałwia czy pokrzywa.

Przygotowanie do spożycia: Liście można spożywać świeże lub suszone. Świeże liście dodajemy do sałatek lub napojów. Aby je suszyć, rozkładamy je w przewiewnym miejscu, unikając bezpośredniego słońca. Suszone liście przechowujemy w szczelnie zamkniętych pojemnikach i używamy ich do przygotowania naparów, herbatek lub przypraw.

Ziele (część nadziemna)
Ziele to cała nadziemna część rośliny: łodyga, liście i kwiaty. Zbiera się je w okresie pełnego wzrostu, najczęściej wczesnym latem. Zioła, z których wykorzystuje się ziele, to na przykład bylica piołun, dziurawiec oraz glistnik jaskółcze ziele.

Przygotowanie do spożycia: Ziele można suszyć w całości, wieszając je w przewiewnym miejscu. Wysuszone można rozdrobnić i stosować jako przyprawę lub składnik mieszanek ziołowych. Często wykorzystuje się je także do przygotowania nalewek czy maceratów.

Korzenie
Korzenie zbieramy zwykle jesienią lub wczesną wiosną, gdy roślina ma najwięcej składników odżywczych zmagazynowanych w tej części. Korzeń mniszka lekarskiego, korzeń pokrzywy czy łopianu to tylko kilka przykładów ziół, których korzenie są wartościowe.

Przygotowanie do spożycia: Korzenie należy dokładnie umyć, aby usunąć wszelkie zabrudzenia. Po umyciu można je kroić na mniejsze kawałki i suszyć, najlepiej w lekko podwyższonej temperaturze (około 35–40°C), aby nie straciły swoich właściwości. Suszone korzenie można zaparzać lub przygotować z nich nalewki i wyciągi alkoholowe.

Kora
Kora jest cennym źródłem wielu substancji leczniczych, a zbiera się ją z młodych gałęzi lub pni wiosną, gdy soki zaczynają krążyć. Popularne zioła, z których stosuje się korę, to np. wierzba (bogata w naturalną salicynę) i kruszyna.

Przygotowanie do spożycia: Zebrana kora powinna być suszona na świeżym powietrzu w cieniu lub w przewiewnym miejscu. Po wysuszeniu można ją używać do przygotowania wywarów. Kora wierzby bywa stosowana jako naturalny środek przeciwbólowy i przeciwzapalny.

Ogólne zasady przygotowania i przechowywania ziół
Wszystkie suszone zioła najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętych szklanych słoikach lub woreczkach z ciemnego szkła, w chłodnym i suchym miejscu. Dzięki temu nie tracą swojego smaku i aromatu oraz dłużej zachowują właściwości lecznicze. Pamiętajmy także, aby zbierać tylko te rośliny, które dobrze znamy i których jesteśmy pewni, że są bezpieczne do spożycia.